Babesia spp.

Krótka charakterystyka

• w Polsce wykrywane są pasożyty z gatunku Babesia canis oraz rzadziej Babesia gibsoni
• w rozmazie manualnym wykrywane są trofozoity i merozoity obecne w erytrocytach
• parazytemia pozwalająca na wykrycie pasożytów w rozmazie manualnym występuje najczęściej w okresie pierwszych 2-3 dni po zarażeniu, a następnie przejściowo zanika do ok. 10 dnia po zarażeniu
• największej manifestacji pasożytów we krwi obwodowej można spodziewać się ok. 14 dnia po zarażeniu
• inne wyniki badań laboratoryjnych mogące sugerować zakażenie Babesia spp. to erytropenia, często również leukopenia ze względną monocytozą I silna aktywacją komórek jednojądrzastych, obniżona liczba płytek krwi, hemoglobinuria oraz podwyższona aktywność enzymów wątrobowych
• w przypadku podejrzenia inwazji Babesia spp. przy niskiej manifestacji we krwi żylnej (np. w okresie przejściowego zaniku parazytemii) zaleca się wykorzystanie czulszych metod diagnostycznych takich jak badanie PCR lub rozmaz krwi włośniczkowej.

---

Anaplasma spp.

Krótka charakterystyka

• w Polsce najważniejszym czynnikiem patogennym z tego rodzaju jest gatunek Anaplasma phagocytophilum
• w rozmazie manualnym wykrywane są występujące w cytoplazmie granulocytów obojętnochłonnych i rzadziej kwasochłonnych morule (kolonie bakterii), które niekiedy są słabo uorganizowane i widoczne jedynie jako wtręty punktowe
• największe prawdopodobieństwo wykrycia moruli w rozmazie występuje pomiędzy 4 a 14 dniem od zarażenia, a następnie choroba może przejść w fazę przewlekłą/subkliniczną
• wyniki innych badań laboratoryjnych mogących sugerować zakażenie Anaplasma spp. to obniżona liczba płytek oraz dość często występująca leukopenia (łagodna neutropenia i limfopenia), podwyższone stężenie globulin i aktywność fosfatazy zasadowej, obniżone stężenie albumin, niekiedy odnotowywana jest również nieznaczna erytropenia bez wyraźnych cech regeneracji
• u części pacjentów nie obserwuje się w ogóle obecności moruli w leukocytach w rozmazie manualnym lub też bakteriemia jest stale na bardzo niskim poziomie – w celu weryfikacji takich przypadków zaleca się zastosowanie czulszej metody PCR
• podobnie pod względem klinicznym i laboratoryjnym może przebiegać zakażenie Ehrlichia ewingii, która występuje w Europie, jednak dotychczas nie stwierdzono jej w Polsce; rozróżnienie tych dwóch gatunków pod względem morfologicznym w rozmazie jest niemożliwe
• w krajach basenu Morza Śródziemnego występuje gatunek Anaplasma platys, której morule obecne są w trombocytach zarażonych zwierząt, jednak w Polsce dotychczas jej nie stwierdzono

---

Ehrlichia spp.

Krótka charakterystyka

• najważniejszym czynnikiem etiologicznym z tego rodzaju jest gatunek Ehrlichia canis
• w Polsce odnotowano obecność Ehrlichia canis na podstawie badań serologicznych u różnych grup zwierząt, jednak nie stwierdza się jak dotąd endemicznego występowania klinicznej postaci choroby
• istnieje prawdopodobieństwo zawleczenia choroby przez zwierzęta podróżujące
• w rozmazie manualnym wykrywane są morule obecne w cytoplazmie monocytów, jednak ich manifestacja we krwi jest bardzo słaba i pojawia się jedynie w niewielkim odsetku przypadków klinicznych
• zmianą hematologiczną obserwowaną w przebiegu zakażenia jest trombocytopenia
• okres inkubacji wynosi od 1 do 3 tygodni, następnie pojawia się ostra faza choroby, która trwa zwykle ok. 2-4 tygodnie; w dalszym przebiegu możliwe jest samoograniczenie się choroby albo przejście w fazę subkliniczną lub przewlekłą

---

Borrelia spp. - badanie serologiczne metodą ELISA

Krótka charakterystyka

• bardzo czuły test przesiewowy wykorzystywany jako pierwszy etap diagnostyki w kierunku Borrelia spp.
• w metodzie tej wykorzystywana jest zoptymalizowana mieszanina pełnych ekstraktów antygenowych (Borrelia burgdorferi sensu stricto, Borrelia garinii, Borrelia afzelii)
• w badaniu wykrywane są przeciwciała klasy IgM i IgG
• zalecana jest weryfikacja dodatnich wyników testu ELISA poprzez wykonanie badania metodą immunoblottingu, co umożliwia odróżnienie infekcji Borrelia od innych krętków, a także przeciwciał poinfekcyjnych od poszczepiennych

---

Dirofilaria spp.

Krótka charakterystyka

• istotnymi z punktu widzenia klinicznego są 2 gatunki: Dirofilaria immitis oraz Dirofilaria repens
• w Polsce najczęściej diagnozowane są przypadki zarażenia D. repens, natomiast D. immitis wykrywana jest okazjonalnie, choć w ostatnich latach coraz częściej (również u zwierząt, które nigdy nie zmieniały miejsca swojego przebywania)
• w rozmazie manualnym wykrywane są mikrofilarie, obecne zwykle na obrzeżach preparatu, pomiędzy erytrocytami
• możliwe jest wstępne rozpoznanie gatunku pasożyta na podstawie jego cech morfologicznych tzn. obecności jąder pierwotnych w części dogłowowej lub ich braku, którego potwierdzenie można uzyskać dzięki użyciu metody PCR i/lub typizacji
• w przypadku wykrycia mikrofilarii we krwi zaleca się wykonanie badania ilościowego w celu określenia stopnia nasilenia inwazji, co jest przydatne w planowaniu procesu terapeutycznego

---

Mykoplazmy hemotropowe

Krótka charakterystyka

• bakterie są przenoszone pomiędzy zwierzętami przez owady krwiopijne, możliwa jest również transmisja pomiędzy matką a potomstwem
• w rozmazie manualnym wykrywane są punktowe, łańcuszkowate lub pierścionkowate struktury na powierzchni erytrocytów kotów i (bardzo rzadko) psów
• w próbach krwi EDTA przechowywanych dłużej niż 24h dochodzi zwykle do odklejenia się bakterii od błon erytrocytów, co może utrudniać ich identyfikację
• wyniki innych badań laboratoryjnych mogące sugerować zakażenie Mycoplasma spp. to występująca nawracająco anemia hemolityczna, zwykle o charakterze regeneratywnym, ponadto możliwa jest aglutynacja erytrocytów w próbce oraz pozytywny wynik w teście Coombsa
• każde podejrzenie występowania mykoplazm hemotropowych w rozmazie powinno zostać potwierdzone badaniem PCR

---

Pasożyty krwi w rozmazie manualnym

Krótka charakterystyka

• badanie przesiewowe pozwalające na szybkie wykrycie obecności pasożytów krwi
• wykrywanie patogenów przenoszonych przez wektory (kleszcze, komary, pchły) obejmujące rodzaje Babesia, Anaplasma, Ehrlichia, Dirofilaria, Hepatozoon oraz mykoplazmy hemotropowe
• badanie obejmuje ocenę 2 rozmazów krwi, w tym jednego z zastosowaniem techniki zagęszczenia liniowego

---